Sữa và bệnh tim mạch vành

Bệnh tim mạch vành (CHD) là nguyên nhân chính dẫn đến tử vong ở các nước phát triển. CHD có đặc trưng là sự tích lũy các mảng bám trong thành động mạch, thu hẹp các động mạch và làm giảm lưu lượng máu và oxy đến cơ tim. Có rất nhiều yếu tố nguy cơ gây ra CHD. Nhiều nhân tố không thể thay đổi như: Nam dễ bị hơn nữ, già dễ bị hơn trẻ, và tiền sử người trong gia đình bị CHD. Một số yếu tố có thể thay đổi được như: hút thuốc, huyết áp cao, béo phì, thiếu tập thể dục, nồng độ cholesterol cao trong máu.  Những tác động liên quan giữa nồng độ cholesterol cao và nguy cơ CHD đã được trình bày trong rất nhiều tài liệu.

Tổng lượng cholesterol trong máu bao gồm vài yếu tố có tác động khác nhau đến CHD. Tỷ trọng thấp lipoprotein ở mức độ nặng (LDL) có ảnh hưởng mạnh nhất đến nguy cơ CHD, trong khi tỷ trọng cao lopoprotein ở mức độ nặng (HDL) lại có tác động chống lại CHD. Việc gia tăng lượng triglyceride, hoặc triacylglycerol cũng có thể tăng nguy cơ CHD. Tiến trình lượng cholesterol của một người có thể bị ảnh hưởng bởi thức ăn, do đó có thể thay đổi được. Tuy nhiên các yếu tố di truyền cũng ảnh hưởng lớn đến bệnh và không thay đổi được. Ăn quá nhiều chất béo tổng hợp, chất béo no, và một vài loại sữa có cholesterol cao sẽ làm gia tăng lượng Cholesterol tổng và tăng LDL (tỷ trọng thấp lipoprotein ở mức độ nặng).

Các nghiên cứu chỉ ra các loại chất béo khác nhau có tác động khác nhau đến tiến trình cholesterol trong máu. Chất béo no làm tăng nhiều nhất lượng cholesterol trong máu. Tuy nhiên các chuỗi acid béo no dài - phần quan trọng trong nhóm acid béo gây ảnh hưởng lớn đến lượng cholesterol. Các chuỗi ngắn và vừa (từ 10 carbon trở xuống) được hấp thụ bởi một cơ chế khác so với các chuỗi acid béo dài, và có ít tác động đến lượng cholesterol trong máu. Nhóm acid béo 18 Carbon (acid stearic) có ít tác động đến lượng cholesterol trong máu. Nhóm acid béo 16 carbon (acid palmitic), 14 carbon (acid myristic) và 12 carbon (acid lauric) có tác động mạnh nhất đến việc gia tăng lượng cholesterol trong máu. Các acid béo không no đơn có tác động trung lập với cholesterol trong máu và acid béo không no đa có tác động làm giảm lượng cholesterol trong máu. Các acid béo không no dạng trans tăng lượng cholesterol trong máu. Những người khác nhau có phản ứng khác nhau với lượng cholesterol trong sữa – nó có thể tăng lượng cholesterol trong máu hoặc không gây ảnh hưởng gì, thậm chí có người còn có thể giảm một cách tự nhiên (nội sinh) lượng cholesterol trong cơ thể.

Chất béo trong sữa có lượng acid béo nó cao, với xấp xỉ 65% là các acid béo no. Chất béo trong sữa thường có khoảng 10% là các acid béo có độ dài Carbon từ 10 trở xuống, 4% acid lauric (12 Carbon), 10% acid myristic (14 carbon), 27% acid palmitic (16 carbon) và 14% acid stearic (18 carbon). Chất béo trong sữa có khoảng 30% là các acid béo no đơn và 5% là acid béo no đa. Liên quan đến cholesterol trong máu, chỉ có acid palmitic, myristic và lauric là tác nhân, như vậy khoảng 41% lượng chất béo trong sữa gây ra gia tăng nồng độ cholesterol chứ không phải là cả 65% lượng acid béo no gây ra việc này.

Uống sữa gầy, sữa giảm béo được khuyến khích để giảm các nguy cơ tim mạch. Các bài viết học thuật sâu về vấn đề này có thể tìm tại đây: Lovegrove and Jackson (2004), Mensink (2006), Miller et al. (1999), và Reddy and Katan (2004).